贵州移动开展深化绿色增效劳动竞赛
| Шарайма?тар | |
| чаар-аймактар, айма?тар | |
 | |
| Б?к?л халы?ты? саны | |
|---|---|
|
百度 工作人员能够在主楼通过多个显示屏实时观测温室大棚的温度、湿度、日光照量等数据，实现远程操作和云数据化。
1,6 млн. | |
| Е? к?п тарал?ан айма?тар | |
| Т?лдер? | |
| Д?н? | |
Шарайма?тар (чаар-аймак, айма?тар) — Ау?анстанны? солт?ст?к-батысында ж?не Иранны? солт?ст?к-шы?ысында?ы халы?тар тобы (джемшидтер, фирузкухтар, таймандар, теймурлар).[1][2][3][4] Жалпы саны шамамен 1,6 млн. адам.[5] Ау?анстанны? ресми бил?г? шарайма?тарды т?ж?к деп жазады. Дегенмен, ?ылым т?р?ысынан ал?анда, олар ?рт?рл? этникалы? топтар. Б?л м?дени ж?не т?рмысты? де?гейде де, сырт?ы к?р?н?сте де аны? бай?алады.
Этноним? ж?не этногенез?
[??деу | ?айнарын ??деу]Шарайма?тар этноним? иран т?л?ндег? чар (чахар) – ?т?рт? ж?не т?рк?-мо??ол айма?тары – ?ру, халы?? дегенд? ??ындырады: ?т?рт халы?? - жемшидтер, фирузкухтар, таймендер ж?не теймурилер жатады. Сонымен ?атар зури (сури), таири, хазарей-калаий-нау субэтникалы? топтары бар. Шарайма?тар жерг?л?кт? т?ж?к хал?ыны? т?рк?-мо??ол тайпаларымен араласуы н?тижес?нде пайда болды. Х?Х ?асырды? со?ына дей?н олар нег?з?нен к?шпел? ?м?р салтын ?станды, рулы? б?л?нуд? са?тап ?алды.[6]
Т?л?
[??деу | ?айнарын ??деу]Шарайма?тар парсы – дари т?л?нде с?йлейд?. Б?л т?лд? атал?ан елдерд?? иран т?лдес халы?тары б?рыннан ?олданып келед?.[7]
Д?н?
[??деу | ?айнарын ??деу]Д?нге сенуш?лер нег?з?нен с?ннитт?к м?сылмандар, Иранда шииттер.[8]
К?с?б?
[??деу | ?айнарын ??деу]Д?ст?рл? к?с?птер? суармалы ег?нш?л?к (бидай, арпа, майлы зы?ыр) ж?не мал шаруашылы?ы (нег?з?нен ?ой шаруашылы?ы). Т?рмысты? ?ол?нер дамы?ан, ?ой, т?йе, ешк? ж?н?нен и?ред?, ки?зден т?сен?ш жасайды, был?арыдан, тер?ден б?йымдар т?гед? (шапан, к?рпе т.б.).[9]
Т?рмыс салты
[??деу | ?айнарын ??деу]Отбасылы? ж?не ?о?амды? ?м?рде патриархалды? рулы? д?ст?рлер к?шт? дамы?ан. ?она? к?ту ?дет-??рыптары са?тал?ан.
Елд? мекендер? мен д?ст?рл? баспаналары
[??деу | ?айнарын ??деу]Шарайма?тарды? т?р?ын ?йлер? шаруашылы? ?ызмет т?р?не, ?оныстану айма?ына ж?не жыл мезг?л?не байланысты ?рт?рл?. Шарайма?тарды? к?пш?л?г? жазда ?йш?ктерде немесе шатырларда т?рады. Сонымен ?атар олар тастан немесе шик? к?рп?штен ?р т?рл? ?ыс?ы ?йлер салады. Оларды? ?йлер?н?? т?бес? жи? тег?с ж?не жи? б?р-б?р?мен байланысты болып келед?.[10]
Д?ст?рл? ки?мдер?
[??деу | ?айнарын ??деу]Д?ст?рл? ки?мдер? - жейде (пиран), ке? бала?ты шалбар (туммун), же?? жо? ?ыс?а жилет (воскат), же?? бар ерлер жамышы. Бас ки?мдер? ерлерге арнал?ан та?ия (салла) немесе ?йелдерге арнал?ан орамал. ?йелдер к?птеген зергерл?к б?йымдарды, соны? ?ш?нде м?рындарына сыр?аларды та?ады.[11]
Д?ст?рл? та?амдары
[??деу | ?айнарын ??деу]Д?ст?рл? та?амдары – бидай немесе арпа наны, с?т ?н?мдер? (?ыш?ыл с?т, с?збе, кепт?р?лген ?р?мш?к, май), ?ннан жасал?ан б??тырыл?ан та?амдар, кеспе, ?г?т?лген ?р?мш?ктег? т?шпара.[12]
С?лтеме
[??деу | ?айнарын ??деу]
Орта??орда б??ан ?атысты медиафайлдар бар: Чараймактар
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ ?лкен Ке?ест?к Энциклопедия. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар с?з?н?? ма?ынасы. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Орыс т?л?н?? т?с?нд?рме с?зд?г?. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар – арийлер мен мо??ол-татарларды? ?рпа?тары. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Шарайма?тар. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ ?лем халы?тары/Шарайма?тар. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ Ау?анстан халы?тарыны? т?рмысы, ?дет-??рыптары. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ ?лкен Ресей энциклопедиясы 2004–2017. Тексер?лд?, 13 желто?сан 2024.
- ↑ В.А.Тишков Д?ние ж?з?ндег? халы?тар мен д?ндер. Энциклопедия. — Москва: ?лкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 616. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
